Geschiedenis van de Bretonse streep

Historische context

Voor het ontstaan van de Bretonse streep en strepen in het algemeen gaan we een heel eind terug: de middeleeuwen. In de westerse cultuur bestaat er een lange traditie van gestreepte kleding voor mensen die buiten de gevestigde orde vielen. Denk hierbij aan narren en andere carnavaleske figuren, maar ook aan zieken en prostituees. Strepen werden in vele kleuren en maten uitgevoerd, zowel horizontaal als verticaal. Gevangenen droegen ook gestreepte kleding: dit kennen we tegenwoordig nog steeds. 

Marine

De streep werd overgenomen door zeelieden. Tot de negentiende eeuw droegen matrozen en vissers hun eigen kleren aan boord. De matrozen maakten deze kleding vaak zelf, al dan niet naar de regels zoals de kapitein deze oplegde. De streep benadrukte de lage status die de matrozen hadden in de hiërarchie van de marine. In 1858 werd de kleding van de Franse marine officieel vastgelegd. Deze bestond onder andere uit de marinière: een gebreid lang bovenstuk met een boothals en driekwartsmouwen, en natuurlijk: wit-blauwe strepen. Om precies te zijn: 20 witte strepen en 20 of 21 blauwe strepen op de voorpanden, en op de mouwen 15 witte strepen en 14 of 15 blauwe strepen. De blauwe strepen waren een centimeter breed, en de witte strepen waren twee centimeter breed. De kleding werd door kleermakers gemaakt in de werkplaats van de marine.

Er zijn enkele redenen te bedenken voor het gebruik van de strepen in matrozenuniformen. Zoals je hierboven las, is de historische traditie hier één van. Daarnaast zijn er ook een aantal praktische redenen. De wit-blauwe streep is bijvoorbeeld goed zichtbaar als er een matroos overboord sloeg. Daarnaast was een streep in die tijd makkelijk om te breien. In 1816 werd de rondbreimachine uitgevonden en met deze techniek kon eenvoudig een naadloos tenue met boothals worden gemaakt. De kleur blauw is ook logisch te verklaren. De grootste zeemacht van die tijd, de Royal Navy, droeg al jaren deze kleur. Het straalde status en overwinning uit. Deze kleur was duur in die tijd; nog een reden om het blauw af te wisselen met het (veel goedkopere) wit.

Modegeschiedenis

In de tweede helft van de negentiende eeuw was de Bretonse streep inspiratie voor de eerste badkleding. Voor die tijd was onderkleding altijd wit of ecru, maar rond 1860 veranderde dat. Met name in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk werd gekleurde onderkleding populair. In met name Noord-Frankrijk resulteerde dit in een gestreept beeld op de stranden. Kleding, maar ook omkleedcabines en stoelen werden uitgevoerd in het geliefde streeppatroon.

Coco Chanel

In de jaren ’20 van de twintigste eeuw werd matrozenkleding een steeds grotere inspiratiebron voor Coco Chanel (1883-1971). Dit kwam onder andere omdat Chanel jersey stoffen als één van de eersten in vrijetijdskleding voor vrouwen verwerkte, wat voor die tijd ongebruikelijk was en een goedkope uitstraling had. Door de eenvoud en klasse van haar ontwerpen groeide ze uit tot één van de grootste mode iconen van haar tijd. De Bretonse streep kwam terug in haar ontwerpen, maar ook de boothals en matrozenkraag.

Jean-Paul Gaultier

In de jaren ’80 was Jean-Paul Gaultier de volgende ontwerper die zorgde voor een opleving van de Bretonse streep. In bijna al Gaultiers collecties speelde de inspiratie uit matrozenkleding een centrale rol. Ook speelde de Fransman graag met de soms dunne lijn tussen heren- en dameskleding. Een thema dat perfect bij de Bretonse streep past.

Tegenwoordig

De Bretonse streep is uitgegroeid tot een klassieker. Door de historische context en de eenvoud ervan is de streep net zoiets als de spijkerbroek: leeftijdsloos en uniseks. Het stijgt uit boven klasse door de rijke geschiedenis, van middeleeuwen tot nu. En we gaan deze nog heel lang zien. Bij Duurzamestoffen.nl hebben we een geweven variant van de Bretonse streep. Gemaakt van gerecyclede en biologische garens. Ideaal voor kleding, door de soepele valling en zachte structuur.