De geschiedenis van duurzame wol

Vroeger breide mijn oma voor mij van die wollen sokken. ‘Geitenwollensokken’ noemde ik deze altijd. Maar wol komt grotendeels van een schaap toch? Of niet? Voordat ik begon met mijn textielopleiding dacht ik dit ook. Inmiddels weet ik veel meer over wol en wil deze kennis graag met jullie delen. 

Wol is een natuurlijke vezel van dierlijke afkomst en is net zoals haar opgebouwd uit eiwitten. De wolvezel heeft schubben. Door deze schubben haken de vezels goed in elkaar, waardoor het goed te spinnen is. De vezel is gekroesd, wat het lekkere wollige effect creëert zoals men dat vaak beschrijft. Vaak trek je wollen kleding aan wanneer het buiten koud is om jezelf lekker warm te houden. Maar wist je ook dat woestijnbewoners juist wollen kleding dragen om de warmte buiten te houden? Dit komt door de isolerende werking van wol. In de winter geeft het je warmte, in de zomer zorgt het voor een verkoelend effect.

Waar komt wol vandaan?

Zoals je misschien wel kan herinneren uit je geschiedenisboeken werden dieren vroeger gehouden voor hun vlees en vacht. Dit was bij het schaap ook zo, maar het duurde duizenden jaren voordat schapen werden geselecteerd op hun vacht alleen.

In de tijd van de Grieken en Romeinen heeft het ‘wolschaap’ zich over geheel Europa verspreid. Wol werd zowel in koude als warme klimaten gedragen en wolvilt werd gebruikt voor allerlei toepassingen, bijvoorbeeld voor de helmen van de Grieken en de Romeinen. In de Middeleeuwen bloeide de textielindustrie op en mede door wol ontstond er een grote welvaart. Ruwe wol werd verwerkt in Vlaanderen, de Nederlanden en Noord-Italië. Naast gewone geweven wol ontstond het wollen product laken. Dit is een wollen stof die eerst geweven werd en vervolgens het proces van vervilten doormaakt. Hierdoor kreeg de stof een warmere en duurzamere eigenschap en werd vooral gebruikt in kleding. 

In de 17de eeuw kwamen de wollen tapijten in grote getalen op de markt. Wol werd gebruikt om te borduren en om tapijten te weven. Dit zorgde in de 18de eeuw voor een nog grotere vraag naar wol. Wollen Damast, wat geweven werd op een mechanische jacquardgetouwen, kon concurreren met de zeer modieuze en populaire katoen. Tegenwoordig is de vraag naar wol erg gedaald, mede door de opkomst van synthetische vezels. Wol wordt steeds vaker gecombineerd met synthetische vezels, bijvoorbeeld acryl, om de beste eigenschappen uit beide materialen te combineren. 

Hieronder zie je de mooiste wollen stoffen van Duurzamestoffen.nl. Lees verder onder de shop.

Wat voor soorten wol bestaan er?

Als ik aan wol denk, denk ik aan een schaap. Ik denk dat de meeste mensen deze gedachte hebben. Maar er bestaan veel verschillende soorten wol. De meeste zoogdieren hebben twee haarsoorten waaruit hun vacht bestaat, namelijk wolharen en kroonharen. Wolharen zijn zacht, kort en fijn. Kroonharen daarentegen zijn hard, lang en glanzend. De vacht van een schaap bestaat alleen uit wol. 

Schapenwol

Binnen de categorie schapenwol wordt een onderscheid gemaakt tussen 3 schapenrassen: merino, chevoit en crossbed. Merinowol ken je misschien wel en is fijn en zacht. Het heeft en sterke, korte kroezende vezel. Deze garens worden gemakkelijk verwerkt tot fijne garens en zijn gemakkelijk te vervilten. Wol van het chevoitschaap heeft de volgende eigenschappen: stevig, dik, weinig kroezend en is een lange vezel met veel glans. Deze wol wordt verwerkt door grove, sterke garens en vervilt minder. Door het kruisen van een merino- en een chevoit schaap is de crossbed kwaliteit ontstaan. 

Lamswol

Je raadt het al, de wol van lammeren. Deze lammeren zijn 8 maanden oud en worden voor het eerst geschoren. De eerste vacht is zacht, soepel en fijner van structuur. 

Kasjmiergeit

Bij Kasjmier denk ik altijd aan luxere kledingstukken. Maar waarom? Dit komt door de hoeveelheid kasjmier die beschikbaar is. Kasjmier is namelijk afkomstig van alleen de buik van de Kasjmiergeit en per jaar levert 1 kasjmiergeit maar ongeveer 150 gram haar op. Het is een erg fijne, zachte haarsoort die je goed kan draperen. Het wordt vaak gemengd met andere fijnere wollen garens. 

Kameelhaar

De belangrijkste functie van kameelhaar is dat het nog beter isoleert dan schapenwol. De wol wordt gebruikt in dekbedden maar ook tussenvoeringen en is vooral in trek vanwege de mooie kleur. De kleur ‘camel’ is meestal een combinatie van fijne wol, kameelhaar en mohair. Het heeft een warme, glanzende kleur. Wit kameelhaar komt ook voor, maar is zeer zeldzaam. 

Alpaca

Nog zo’n naam die je waarschijnlijk wel bekend voorkomt. De alpaca is een lamasoort uit Peru. De haren van de Alpaca glanzen en zijn bruin tot zwart van kleur. In de hoogvlakten van de Andes in Peru leeft de Vicuña. Dit is een beschermde diersoort wat de haarsoort het kostbaarst maakt. Het is zijdezacht, extreem fijn en ontzettend zeldzaam. De kleur van de haren van de vicuña hebben zo’n gelijkmatige karamelkleur dat het garen na het spinnen niet geverfd hoeft te worden. 

Mohair

Deze wolsoort is afkomstig van de angorageit. Nu hoor ik je denken:  je hebt toch ook angorawol? Klopt! Alleen deze wol is afkomstig van de angorageit en het angorakonijn. Pure mohair is alleen afkomstig van de angorageit en is warmer en sterker dan wol. Vaak wordt de vezel gemengd met katoen, wol, zijde of polyester. Het haar van jonge dieren wordt verwerkt tot modestoffen en het haar van oudere dieren voor meubelstoffen. Mohair is heel zacht en de meest glanzende kwaliteit van wol. 

Angora

Is afkomstig van zowel het angorakonijn als de angorageit. Het is een zachte, zijdeachtige haar. De angorawol van konijnen komt bijna niet meer voor omdat dit erg in opspraak geweest is. Deze konijnen worden namelijk niet geschoren maar geplukt en dit is erg pijnlijk voor deze konijnen.